Stille Metgezel

Ewald Heming en Elisabeth Schlattmann kennen elkaar al sinds 1933. Ze wonen in Stadtlohn, net over de grens in Duitsland en werken op hetzelfde kantoor. Hij is acht jaar ouder dan zij.

In 1939 gaat hun vriendschap over in liefde. Hij is dan al opgeroepen voor het leger. Eerst moet hij naar Frankrijk. Hij zoekt en vindt daar het graf van zijn oudere broer, die in de Eerste Wereldoorlog is gesneuveld, om hem ver van het vaderland de laatste eer te bewijzen. Dat is ook een reden dat hij zijn vaderland zeer toegedaan is en met overgave een aandeel in de oorlog wil leveren. Hij is echter absoluut geen nazi, en ook niet anderszins fanatiek. Op huwelijksreis verkleedt Elisabeth zich zelfs in zijn uniform. Op zijn foto’s zijn nergens nazisymbolen te zien.

Hij is zeer belezen en hij houdt van de natuur en cultuur. Ewald observeert en noteert alles nauwkeurig zodra hij maar de kans krijgt. Dat doet hij zijn hele leven al. Ook heeft hij een goede hand van fotograferen. Er is dan ook veel materiaal bewaard gebleven over Ewald en Elisabeth. Er vindt een verloving op afstand plaats met Kerst 1941, een zogenoemde ‘Fernverlobung’. Later komt hij op verlof en dan trouwen ze in Stadlohn op 31 juli 1942.

In zijn dagboeknotities lezen we:

25.7.1942: Fastow-Kowel. Vandaag ontluizen. Heb zojuist de geweldige Felix E. ontmoet. Over twee uur in Warschau, 15 uur Lublin. Stuurde haar het telegram “aankomst maandag, Ewald”. Als alles goed gaat, ben ik al vandaag, zondagavond thuis.

31.7.1942: Bruiloft! Zoals alles in mijn leven was ook deze dag vervuld van zonneschijn en ongelooflijk geluk! Ik dank het lot dat mij zo goed gezind is. Zonder huis of haard vliegen wij als twee vlinders vrij rond. Als men ons vraagt: “Hoe was het, was het goed?” dan antwoord ik telkens weer: “Het was onbeschrijflijk.” Alles verliep boven verwachting. Stiekem denk ik: “Het geluk van mijn bestaan is onverwoestbaar. Het is ongelooflijk dit in oorlogstijd te beleven. Aan het einde van de verschrikkelijke oorlog overwint onze liefde.

Bentheim- Horstmar-H. Dorsten – Bezoekjes hier en daar, het was fantastisch. Voor de frontsoldaat en zijn lieve vrouw heeft men van alles over. Het besef dringt ten volle tot mij door: deze dagen zullen de mooiste en heerlijkste van mijn leven zijn.

Maar alles gaat voorbij.

13.8.1942: Koffie Veelken in Borken. Ik zie niets wat me droevig stemt. De toekomst lacht mij toe. Tot ziens, mijn lieve vrouw. Er is weinig tijd meer, duizend maal dank voor alle liefde.

Ewald komt in 1943 nog een keer thuis met verlof. Ondertussen heeft Elisabeth een woning ingericht in Stadtlohn. Als ze in Münster op het station afscheid van elkaar nemen maakt hij nog een mooie foto van haar vanuit het raam van de wagon. Zij maakt daarop ook een foto van hem. Vervolgens geeft hij zijn ring en zijn fotocamera aan haar. Waarschijnlijk voorvoelde hij ergens zijn naderend einde. Hij geloofde ook helemaal niet meer in de oorlog. Elisabeth weet achteraf dat ze er toen helemaal niet bij stil wilde staan. Drie maanden later, november 1943, krijgt Elisabeth het droeve bericht dat Ewald is gesneuveld bij Smolensk. Ze hebben geen kinderen.

Elisabeth maakt een herinneringsboek, met zijn dagboeknotities uit de oorlog, veel foto’s en kleine tekeningen uit Rusland en ansichtkaarten die hij uit Frankrijk gestuurd heeft. En een tweede herinneringsboek met de foto’s van hun “Fernverlobung”, hun huwelijk en huwelijksreis. Na de oorlog trouwt Elisabeth met Johannes Hengstermann. Er worden vier kinderen geboren.

Deze liefdesgeschiedenis heeft het gezin Hengstermann diepgaand beïnvloed. Nog steeds hangt aan de muur van de woonkamer een foto van ‘Oom Ewald’ met een kransje droogbloemen of een beukentak eromheen. Voor dochter Resi was ‘Onkel Ewald’ een stille metgezel van de familie.

Bron: Interview Resi Hengstermann, Bocholt (Duitsland), dochter uit het tweede huwelijk van Elisabeth Hengstermann, weduwe van Ewald Heming, december 2013.