tickets

Als opgejaagd wild

Als opgejaagd wild - Thea en Wolfgang (1942)

Thea en Wolfgang kennen elkaar van de joodse jongerenvereniging in Winterswijk. Wolfgang is toen Hitler aan de macht kwam van Duitsland naar Nederland gevlucht. Thea is in Winterswijk geboren en woont met haar familie boven de kledingwinkel van haar ouders. Als Thea en Wolfgang een jaar verkering hebben maakt Wolfgang een mooi rapport voor haar.

Citaat uit dagboek maart 1942:

Wolfgang heeft me weer wat lekkers meegebracht, zo’n schat.
Op 7 Maart hadden we 1 jaar verkering en hoop dat het een happy end zal hebben, met het slot samen in Brazilië.

In het najaar van 1942 krijgt Thea een onderduikplek in Friesland, ze is dan 21 jaar. Wolfgang gaat een paar maanden later ook onderduiken, hij krijgt een onderduikplek ergens in Rotterdam. Thea heeft het heel zwaar tijdens de onderduiktijd, ze is depressief en ze mist Wolfgang vreselijk.

Citaat uit het dagboek 10 oktober 1942:

Soms denk je: “waarom leef ik nog en hoe komt het toch dat ik nog besta”.
Mama, pappa en Lies zijn alle drie opgehaald en weg, wie weet waar heen.
Zou ik ze ooit terug zien en waar is op het ogenblik mijn lieve schat.
Oh, laat alles toch nog goed komen.
Wat een ellende we zijn allemaal uit elkaar, als opgejaagd wild, nergens rust.
Overal gevaar, bedreigd.
Hoe moet dit alles ooit nog eens goed komen.

Ze wisselt regelmatig van onderduikadres. Op 7 december krijgt Thea een mogelijkheid om naar Wolfgang te gaan en ze grijpt die mogelijkheid met beide handen aan. Het weerzien is geweldig. Slechts enkele dagen zijn ze samen.

Citaat uit het dagboek 6 December 1943:

Eindelijk in Rotterdam in de tram een eindje lopen en toen, och het is niet te zeggen wat of het is als je, je lieve schat een tijd niet gezien hebt.
Hij schrok zich dood.
Maar die eerste zoen van hem zal ik nooit vergeten.
Och je kunt je niet voorstellen hoe gelukkig ik was.
En dan die avond, dat hij bij mij kwam. Ik weet niet hoe het te schrijven.
Maar te weten dat hij alles voor mij is, te weten dat hij alles voor mij doet, je helemaal beschermd, je helemaal jezelf mag zijn tegen hem.
Och, het is prachtig niet te beschrijven hoe!

Thea’s dagboek eindigt op 10 december. Thea en Wolfgang zijn vermoedelijk verraden. Ze is samen met Wolfgang op 16 december 1943 aangekomen in Westerbork en op 25 januari 1944 in Auschwitz vermoord. Wolfgang is op 21 januari 1945 vermoord, ergens in midden Europa.

Theodora Josephina Windmuller werd 22 jaar
Geboren: 17 mei 1921 in Winterswijk
Vermoord: 28 januari 1944 Auschwitz

Wolfgang Maas werd 24 jaar
Geboren: 20 februari 1920 in Buer, Duitsland
Vermoord: 21 januari 1945 midden Europa

Thea hield een dagboek bij. Dit dagboek loopt van 20 maart 1939 tot 10 december 1943. Na de oorlog is het dagboek teruggekomen bij de familie, evenals 60 brieven van Wolfgang aan Thea. Thea’s beide ouders Jozeph en Rika Windmuller en haar oudste zus Lies werden allen vermoord in Auschwitz op 19 oktober 1942. Twee zussen van Thea, Martha en Betty, overleefden de oorlog. Wolfgang zijn ouders zijn eind jaren dertig naar Brazilië gevlucht en overleefden de oorlog.

Bron: Getuigschrift Wolfgang Maas, Mirjam Schwarz, Synagoge Winterswijk